چهارشنبه, 6 دسامبر 2017

کتاب ۸۱۴۹۰

کتاب ۸۱۴۹۰ اثری از آلبر شمبون است که احمد شاملو آن را ترجمه کرده است.

کتاب ۸۱۴۹۰

“آلبر شمبون” (Albert Chambon) از اعضای “نهضت مقاومت” فرانسه بود که علیه اشغال فرانسه به دست آلمان نازی و علیه همدستی “رژیم ویشی” با آلمان در خلال جنگ جهانی دوم فعالیت می کرد و خاطرات خود را از زمان دستگیری در فرانسه تا انتقالش به آلمان و اردوگاه های مختلف نقل می کند. و سعی می کند گوشه ای از جنایات نازی ها را آشکار سازد همانطور که خود در مقدمه کتاب می گوید:

“آنچه در این اوراق می‌خوانید «سرگذشتی» نیست که براساس زندگی در بازداشتگاه‌های تمرکز اسیران نوشته شده باشد. نیز این اوراق از آنچه در “اردوگاه‌های مرگ” شنیده و دیده شده یا خود بر سرگذشته است روایتی نمی‌کند. این اوراق، تنها و تنها رونویس چیزهایی است که من در جریان یک سال گرفتاری خویش، در سلول انفرادی و اردوگاه‌های کار اجباری، شتاب‌آلوده بر پاره کاغذهایی یادداشت کرده، توفیق یافته‌ام از شبیخون‌های مکرر زندانبانان‌شان درامان نگه دارم بی‌آن‌که اکنون، هیچ‌گونه دستی در آن برده باشم حتا در نحوه‌ی بیان آن.”

“رژیم ویشی” به حکومت فرانسه در زمان بین ۱۹۴۰ (شکست از آلمان نازی) و ۱۹۴۴ (آزادسازی فرانسه توسط متفقین و نیروهای مقاومت) گفته می‌شود. ریاست این دولت بر عهده مارشال پتن بود. پس از جنگ، مارشال پتن به جرم خیانت به کشور، به اعدام محکوم شد که این حکم توسط مارشال دوگل تبدیل به حبس ابد شد.

“آلبر شمبون” در کتاب ۸۱۴۹۰ چنان واضح، ساده و روان خاطرات خود را از قساوت ها و جنایات نازی ها نقل کرده است که من ترجیح دادم فقط قسمت هایی از متن کتاب را که در بخش ها و اردوگاه های مختلف اتفاق می افتد نقل کنم.

قسمت هایی از متن کتاب ۸۱۴۹۰

» در قطار پس از دستگیری و عازم آلمان

یکی از رفقای ما از تشنگی می میرد. شاید هم زیر تنه دیگران که نمی توانند بر خودشان تسلط پیدا کنند و بی اراده از پا در می آیند خفه شده است.
شب هم یکی دیگر… بی هیچ شکوه و شکایتی.
و باز هم، دو نفر دیگر…
یکی از رفقایمان گرفتار بحران جنون خشم شده است. اگر کتکش نزنیم کار به جاهای باریک می کشد…
شب، شبنمی که به پنجره و شبکه های آهنی جلو هواکش واگن می زند، تولید چند قطره آبی می کند؛ و با لیس کشیدن به میله ها می توان گلویی تازه کرد. بر سر این موضوع، جنجالی و هیاهویی در می گیرد: همه، یکدیگر را می زنند، یکدیگر را هل می دهند و فریاد می کشند: “نوبت من است! نوبت من است!”…

[ مطلب مرتبط: کتاب گزارش محرمانه ]

» اردوگاه بوخن والد

برای ما، هیچی از این شیپور “بیدار باش” صبح ها بی معناتر نیست؛ چون که اصلا خوابی وجود ندارد تا بیدارباشی بتواند وجود داشته باشد. روی این زمین گل و شل پر از نجاسات و پر از دستچال های آب یخ بسته، شاید آدم مجموعا، از یک تا دو ساعت بتواند بخوابد… همه مان ترجیح می دهیم که مثل اسب ها، به انتظار آنکه آفتاب بزند و دوباره بیگاری شروع بشود، سرپا بایستیم و چرت بزنیم.
آنچه آسایش ما را در این آسایشگاه بی سقف و ستون آغشته به گند و کثافت تکمیل می کند آن است که خاکستر و استخوان های سوخته و نیمسوز اجساد قربانیانی را که در کوره های آدم سوزی می سوزانند نیز در همین نقطه خالی می کنند!

اردوگاه بوخن‌ والد یکی از اولین و بزرگترین اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی بود که در فاصله ۸ کیلومتری از شهر وایمار، آلمان ساخته شده بود. زندانیان اردوگاه از سراسر اروپا و روسیه بودند و شامل یهودیان، لهستانی‌ها و اسلوونی‌های غیر یهودی، زندانیان سیاسی و مذهبی، کولی‌ها، جنایتکاران، همجنس گرایان، و زندانیان جنگی می‌شدند. بوخن‌والد یکی از بزرگترین اردوگاه‌های هولوکاست بود. این اردوگاه بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۵ میلادی، محل نگهداری بیش از ۲۵۰ هزار زندانی از ۳۶ کشور، به وسیله آلمان نازی بود.

جوانک روسی که فلنگ را بست و گیرش آوردند، به مجازات وحشتناکی محکوم شد: به هر دست یک سطل پر از آب، باید بیست و چهار ساعت تمام زیر باران روی تابوره ی کم عرضی بایستد. و بهش اخطار شد که اگر سطل را ول کند بی معطلی گلوله یی پس گردنش شلیک می شود.

در تمام طول مدت برنامه ی هواخوری، سگ های گرسنه و عاصی نگهبان، در ایوانی که از بالا روی حیاط کوچک سه متر در سه متر مخصوص گردش زندانیان پیش آمده است، جست و خیز می کنند، بی قراری می کنند و پارس می کنند. شنیدن صدای این دشمنان بی جهت، و مشاهده ی حرکات خشمناکانه ی دیوانه وارشان تحمل ناپذیر است…

یک اس.اس. خطابه‌هایی به عنوان خیر مقدم برایمان ایراد می‌کند. جانوری است که بعدها بچه‌ها اسمش را ناپولئون خواهند گذاشت! یک اس.اس. تمام عیار است. به هیچ‌وجه از قماش آن موجوداتی نیست که در آخرین سال‌های جنگ، از نیروی رایشس‌ور به واحدهای اس.اس. ریخته شد. از یک اس.اس. هم نه ریختش را دارد نه استعداد و قابلیتش را. سی سالش است، و از همان اولین لحظه‌ها همه‌ی ما به سادیسم او و به علاقه‌یی که به شکنجه دادن زندانی‌ها دارد پی می‌بریم.