نشانک

دایره‌المعارف طب سنتی علم الادویه

هزار و یک کتاب قبل از مرگ

طبیب باید به طبیعت، خواص و نحوه استفاده از ‏مفردات، تسلط کافی داشته باشد. هرچه دانش وی در علم ‏مفردات گسترده‌تر باشد، درمان موفق‌تر خواهد بود. در ‏کتب مفردات، مواردی چون ماهیت مفرد، خواص و مقدار ‏مصرف مفرد که در نسخه‌نویسی لازم است، باید بررسی ‏شود؛ به‌همین‌دلیل هرچه دایره‌المعارف طب سنتی علم الادویه – مفردات غنی‌تر باشد، ‏نسخه‌نویسی قوی‌تر خواهد بود.‏

از گذشته تاکنون، انسان‌ها با توجه به محیط پیرامون ‏خود و یافتن خواص بسیاری از مفردات، توانسته‌اند طی ‏هزاران سال آزمون و خطا، با عوارض و منافع آنها آشنا ‏شوند؛ از سوی دیگر، کاتبان با آگاهی از افعال و خواص ‏مفردات، افزون بر مزاج هر مفرد، خواص مشهور آن را نیز ‏در کتاب‌های خود ذکر می‌کردند، ولی به دلیل اختلاف ‏زبان، منحصر بودن برخی مفردات به مناطقی خاص، کمیاب ‏بودن بعضی مفردات، اسامی مشابه، روش‌های متفاوت ‏توصیف مفردات و…، اختلاف و شبهه‌های فراوانی در ‏شناخت بعضی مفردات وجود دارد.

با وجود این، ‏کتاب‌های بسیار مفیدی در زمینه مفردات طب سنتی وجود ‏دارد؛ از جمله:

  • مخزن الأدویه
  • تحفه حکیم مؤمن
  • محیط ‏اعظم
  • تذکره داوود انطاکی
  • خزائن‌الادویه
  • تاج‌المفردات
  • ‏بستان‌المفردات
  • و…

وجود دارد؛ اما متأسفانه همه این ‏کتاب‌ها یا به زبانی بسیار دشوار نوشته شده‌اند یا به زبان ‏اردو. علاوه بر این، هیچ یک از این کتاب‌ها مصور نیستند؛ ‏بعضی از کتب مصور مفردات به زبان اردو نیز متأسفانه ‏تصاویری بسیار مبهم و نامشخص دارند؛ و بعضی از کتب ‏مصور دیگر نیز تنها به شرح مفردات گیاهی پرداخته‌اند و به ‏مفردات حیوانی و معدنی توجهی نکرده‌اند. چکیده سخن ‏اینکه، هر یک از این کتاب‌ها، ضعف‌ها و قوت‌هایی دارند.‏

به همین دلیل، بخش تألیف شرکت شفانگر نظری، طی ‏حدود ۴ سال پژوهش گسترده و با استفاده از افراد ‏متخصص، اولین و تنها کتاب مصورِ مفردات طب سنتی (با ‏حدود ۳۰۰۰ عکس رنگی) را به چاپ رسانید.‏

در کتاب دایره‌المعارف طب سنتی علم الادویه – مفردات طب سنتی را در چهار بخش ‏کلیِ مفردات گیاهی، قارچی، حیوانی و معدنی آورده‌ایم. هر ‏مفرد، شناسنامه مخصوص خود را دارد و به اطلاعات ‏مشخصی درباره آن پرداخته‌ایم.‏

دایره‌المعارف طب سنتی علم الادویه

شناسنامه هر مفرد را با نام مشهورش شروع کرده‌ایم؛ ‏سپس عکس‌های مربوط به آن را آورده‌ایم. در شناسنامه ‏مفردات، عکس‌ها با چینشی خاص قرار گرفته و سعی شده ‏است پس از آوردن تصویری برای شناساندن مفرد، تا جای ‏ممکن، گل، میوه، مراحل رشد میوه، انواع رنگ، برگ، ساقه، ‏گیاه کامل، تخم یا هسته و ریشه برای مفردات گیاهی؛ و ‏گونه‌ها و رنگ‌های مختلف برای مفردات حیوانی، و نیز ‏محصولات و اعضای مورد نظر آنها در تصاویر گوناگون ‏نمایش داده شود.

تصاویرِ معرف، بیشتر از نمونه‌های بازاری ‏مفرد هستند تا خواننده محترم به‌خوبی با آنها آشنا شود. ‏پس از قرار گرفتن عکس‌ها، نام‌های گوناگون مفرد، مانند ‏نام فارسی، عربی، اردو، انگلیسی، نام علمی و نام‌های دیگر ‏ارائه داده‌ایم؛ آن‌گاه به بررسی ماهیت مفرد و تشابه و تقلب ‏آن پرداخته‌ایم؛ سپس محل رویش مفردات گیاهی و محل ‏پیدایش مفردات معدنی را آورده‌ایم.

در مفردات گیاهی، ‏مراحل کاشت، داشت و برداشت را نیز بررسی شده است. ‏در ادامه، اجزای مورد استفاده و مشتقات، و مواد ‏تشکیل‌دهنده آن مفرد را مشخص کرده‌ایم؛ آن‌گاه طبیعت ‏مفرد، نفع خاص، افعال و خواص و مقدار مصرف آن را ‏آورده‌ایم؛ در انتها، مضرات آن مفرد، مصلحات و تدابیر ‏لازم برای استفاده از آن، و بدل آن را معرفی کرده‌ایم.‏

شایان ذکر است که برای سهولت مطالعه خوانندگان، نام ‏همه مفردات و مشتقات آنها به زبان فارسی و عربی و ‏اردو، در یک فهرست، و نام‌های انگلیسی و علمی نیز در ‏فهرستی دیگر آمده‌اند.‏

مراکز فروش کتاب دایره‌المعارف طب سنتی علم الادویه

تهران:  انتشارات زعیم، میدان انقلاب، کوچه شهید جنتی، بن‌بست فرسار، پلاک ۲ – طبقه ۳
تلفن: ۰۹۳۶۳۸۲۳۴۴۹ / ۰۹۱۱۶۱۸۸۷۴۶ / ۶۸-۶۶۹۲۰۰۶۰-۰۲۱


مشهد: کتابفروشی دانش شرقی فاپکا، خیابان ۱۷ شهریور ۲، نرسیده به شهید حنایی ۲۳، پلاک ۴۷
تلفن: ۰۵۱۳۳۴۱۵۴۹۰


قم: کتابفروشی یاسین، پاساژ قدس طبقه همکف، پلاک ۸۷
تلفن: ۳۷۸۳۳۱۲۰-۰۲۵

قم: انتشارات طب گستر، خیابان معلم، ساختمان ناشران، طبقه دوم، واحد ۲۲۷
تلفن: ۳۷۸۴۸۶۰۴-۰۲۵

قم: کتابفروشی بوستان کتاب، چهار راه بیمارستان
تلفن: ۳۷۷۴۲۱۵۵-۰۲۵ (داخلی ۱۱۸۷ و ۱۲۵۰)

قم – دفتر مرکزی: پردیسان، بلوار مولوی، پارک علم و فناوری، ساختمان مروارید ۱۰، طبقه سوم، شرکت داروسازی شفانگر نظری
تلفن: ۰۹۱۲۷۵۰۴۲۸۹ / ۳۲۸۱۳۸۹۴-۰۲۵