نشانک

در جستجوی شانگری‌لا

هزار و یک کتاب قبل از مرگ

کتاب در جستجوی شانگری‌لا شرح پنج سال از زندگی نویسنده در هند و سفرهای وی است که از سال ۲۰۱۲ و از منطقه کشمیر و دره اسپیتی در هند شروع و در نهایت به نپال ختم می‌شود. شانگری‌لا واژه‌ای سانسکریت و به معنای سرزمین آرامش و سکوت است. در بسیاری از افسانه‌ها و متون مذهبیِ مردم هیمالیا از شانگری‌لا یاد شده؛ شهری که برای دفاع از مردمش در برابر حمله‌ی اهریمن، برای همیشه در گوشه‌ای از هیمالیا از نظرها پنهان شده است.

گرچه شاید شانگری‌لا شهری افسانه‌ای باشد، اما آن قدر شواهد و مدارک وسوسه انگیز مبنی بر وجود آن در دست بود که در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ میلادی، آلمان و آمریکا گروه‌های تحقیقاتی و اکتشافی خود را مأمورِ یافتن آن و دستیابی به دانش، اسرار و منابع بی‌پایانش کردند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، هیپی‌ها و جوانان اروپایی و آمریکایی در جستجوی شانگری‌لا رهسپار هیمالیا شدند؛ این بار اما برای یافتن آرامش، سکوت و صلح.

در قسمتی از پشت جلد کتاب آمده است:

سفرنامه‌های متعددی درباره‌ی سرزمین، مردم، فرهنگ و طبیعت هند، تبت و هیمالیا نوشته شده که البته بیشترشان را کاشفان و گردشگران غربی نگاشته‌اند. در این سفرنامه کوشیده‌ام از نگاه گردشگر و جستجوگری ایرانی این مناطق را تجربه کنم. جستجوگری که علاقه‌ی خاصی به یافتن نشانه‌ها و آثار بر جای مانده از فرهنگ و ادبیات تمدن ایران در این مناطق دارد.

همچنین کوشیده‌ام گزیده‌ای از گنجینه‌ی ادبیات و شعر پارسی زبانان ساکن شبه قاره‌ی هند و هیمالیا را در کنار مکتوبات سفرنامه بیاورم. این منابع فراموش شده شامل اشعاری است که پارسی زبانان در توصیف شبه قاره‌ی هند سروده‌اند و به نوعی بیان‌گر نگرش، احساس و تعلق خاطرشان به این سرزمین هاست.

[ لینک: چای نعنا – سفرنامه ]

در جستجوی شانگری‌لا

نویسنده به عنوان اولین ایرانی که به این مناطق سفر کرده و چند سالی هم برای تحصیل در هند اقامت داشته است، در این سفرنامه تلاش کرده علاوه بر جستجو برای یافتن آثار و نشانه‌های فرهنگ و ادبیات تمدن ایران در این مناطق، دید عمیقی از زندگی، باور، فرهنگ و محیط مردمان محلی به دست بیاورد.

شانگری‌لا به معنای جایی برای آرامش و سکوت تعریف شده است و نویسنده در پیشگفتار مناطقی را که بیشترین احتمال یافتن شانگری‌لا در آنها وجود دارد، معرفی کرده و سپس روایتش را در سه فصل بیان می‌کند.

فصل اول، شرح سفر یک ماهه در منطقه کشمیر است؛ جایی که به واسطه چهره‌ها، نام‌ها، غذاها، خرده فرهنگ‌ها و… به ایران کوچک معروف است. تاریخ مختصر کشمیر، سابقه زبان و ادب پارسی در هند و بیان زیبایی‌های سرینگر؛ خواهرخوانده ونیز ایتالیا، از جمله بخشهای خواندنی این فصل است.

در فصل دوم، نویسنده سفری به دره اسپیتی، که به معنای سرزمین میانی است، می‌کند. و ضمن توصیف جاده‌ها و روستاهای مختلف، به توضیح نظام طبقاتی و فرهنگ غذایی هند می‌پردازد.

فصل سوم به شرح سفر به نپال، کاتماندو و منطقه موستانگ، توصیف آداب و رسوم هندوهای نپال، بیان تاریخچه موستانگ و برخی از رسوم عجیب و مخصوص این منطقه اختصاص دارد.

هدف نویسنده از این سفرها رسیدن به مناطق بکر و دور افتاده است به خوبی توانسته تصویری جذاب را از زندگی و فرهنگ مردمان این سرزمین‌ها، توصیف آرامش این مناطق و همچنین سختی‌هایی که لازمه هر سفری است، ارائه کند. یکی از ویژگی‌های جالب این کتاب، تنوع عکس‌های آن است که علی‌رغم سیاه و سفید بودن تعدادی از آن‌ها، مطالعه این سفرنامه را جذاب‌تر می‌کند.

مطالعه این سفرنامه علاوه بر جذابیتش برای خواننده معمولی، برای کسی که می‌خواهد به این مناطق سفر بکند، تا حدی راهنمای خوبی است.

[ لینک: جملاتی از کتاب‌های معروف ]

در جستجوی شانگری‌لا

جملاتی از متن کتاب در جستجوی شانگری‌لا

منطقه کشمیر به داشتن صنایع دستی، سنگ‌های زینتی و پارچه‌هایش معروف است. تقریباً در تمام هند، کشمیری‌ها سهم بزرگی از بازار صنایع دستی، پارچه‌های دستباف، گل دوزی‌های زیبا، کیف، کفش و وسایل چرمی و سنگ‌های زینتی دارند. به گونه‌ای که امکان ندارد در بازارهای صنایع دستی، کشمیری‌ها حضور نداشته باشند. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۴۶)

شهر سرینگر نیز مانند دیگر شهرهای هند رشد سریعی را تجربه می‌کند و مثل بسیاری از شهرهای هند که قدیم و جدید دارند، دارای دو بخش قدیمی و جدید است. حتماً در گردش‌های شهری‌تان از قسمت‌های قدیمی بازدید کنید. روح زندگی، آدم‌های ناب و اصیل و خرده فرهنگ‌های محلی را بیشتر در این مناطق می‌توانید پیدا کنید و اگر عکاس هم هستید که دیگر بازدید از این مکان‌ها از اوجب واجبات است. در اینجا می‌توانید معماری سنتی کشمیر و سرینگر را که شامل ساختمان‌های چوبی چند طبقه به همراه بالکن‌ها و تزئینات کنگره دارشان است، ببینید. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۵۴)

رانندگی در یکی از خشک‌ترین و مرتفع‌ترین نقاط جهان تجربه‌ای متفاوت است. ممکن است صدها کیلومتر را طی کنید، بدون آنکه به آدمیزادی بر بخورید، تنها شمایید و کوه‌ها و بیابان و هرازگاهی یک صومعه‌یِ بودایی دورافتاده روی کوه یا تپه‌ای! اینجا همه چیز را فراموش می‌کنید؛ تنها جاده است و کوه و سکوت. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۶۴)

در بسیاری از شهرها و روستاهای هند استفاده از یخچال برای نگهداری مواد غذایی چندان رایج نیست و ترجیح بر آن است که مواد غذایی تازه مصرف شود. غذا نقش و جایگاه مهمی در فرهنگ هند دارد، تا آنجا که وقتی دو نفر به هم می‌رسند، به جای پرسیدن حال و احوال یکدیگر در اولین جمله می‌گویند: غذا خورده‌ای؟ پرسیدن از غذا در این فرهنگ، همان احوال پرسیِ فرهنگ ماست! (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۰۲)

اغلب مردم نپال همچون مردم هند در باورهای مذهبی خود تا حد زیادی دچار گونه‌ای خرافه هستند که تبدیل به خرده فرهنگ شده است. برای مثال، یکی از اولین چیزهایی که در هند و نپال توجه آدم را جلب می‌کند، طلسم‌هایی است که از ترکیب لیموترش، فلفل‌های سبز و قرمز، صدف و میوه‌ی درخت کاج درست شده و با نخ به هم زنجیر شده‌اند و برای دور کردن ارواح شرّ و نیروهای منفی در خانه، ماشین یا محل کار آویزان شده‌اند. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۲۷)

مدتی که از اقامت‌تان در نپال بگذرد، متوجه می‌شوید که بیشتر وقت‌ها با سه قیمت مختلف برای کالاها و خدمات مواجه می‌شوید! قیمت اول که ارزان‌ترین است، برای نپالی هاست؛ قیمت دوم کمی گران‌تر و به هندی‌ها اختصاص دارد و قیمت سوم که خیلی گران‌تر است مخصوص گردشگران خارجی است! (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۳۲)

هیمالیا برای افراد گوناگون معانی گوناگون دارد؛ برای عده‌ای مقصدی برای تعطیلات تابستانی است؛ جایی که می‌توان عکس‌های فوق‌العاده گرفت و از مکان‌های متفاوت بازدید کرد. برای عده‌ای دیگر مکانی برای ورزش و هیجان و ماجراجویی است و برای دسته سوم، مکان رسیدن به رستگاری و بخشایش گناهان است. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۴۹)

هر چند نپال از ارزانترین گزینه‌های سفر در جهان است، اما باید بدانید که در مناطق کوهستانی و سخت گذر همه چیز ارزان نیست. در مناطق کوهستانی نپال تنها محل اقامت ارزان است و سایر چیزها نسبت به سایر مناطق گران‌تر است، به ویژه غذا، سوخت و حمل و نقل. در زمستان ارتباط این مناطق با دیگر نقاط کشور تقریباً قطع می‌شود و در تابستان هم دسترسی به اینجا دشوار است. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۵۵)

زندگی یک سفر است. گروهی برای استراحت کردن سفر می‌کنند، بعضی برای کشف افق‌های جدید، برخی برای فرار از شرایط موجود و عده‌ای هم سفر می‌کنند تا از زندگی فرار نکنند. به هر کدام از این دسته‌ها که تعلق داشته باشید، سفر برایتان مفید است. سفر کردن چیزهای زیادی را در زندگی تغییر می‌دهد. همیشه در سفر باشید. از رویاهایتان دست نکشید. (کتاب در جستجوی شانگری‌لا – صفحه ۱۸۳)

مشخصات کتاب

  • عنوان: در جستجوی شانگری‌لا
  • نویسنده: مهدی فاضل بیگی
  • انتشارات: مثلث
  • تعداد صفحات: ۱۹۲
  • قیمت چاپ اول: ۲۳۰۰۰ تومان

👤 نویسنده مطلب: حورا رستمی

نظر شما در مورد سفرنامه در جستجوی شانگری‌لا چیست؟ لطفا اگر این کتاب را خوانده‌اید حتما نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.


» معرفی چند مطلب دیگر:

  1. پیشنهاد کتاب برای مطالعه
  2. معرفی رمان‌های عاشقانه
  3. معرفی کتاب‌های خواندنی