ماریو بارگاس یوسا در قسمتی از کتاب چرا ادبیات؟ که معرفی آن را در کافه‌بوک نیز می‌توانید بخوانید، می‌نویسد: «ادبیات از آغاز تا اکنون و تا زمانی که وجود داشته باشد فصل مشترک تجربیات آدمی بوده و خواهد بود و به واسطه آن انسانها می‌توانند یکدیگر را بازشناسند. و با یکدیگر گفتگو کنند.» در واقع از دیدگاه او ادبیات و رمان زبان مشترک همه انسان‌هاست و هرکسی می‌تواند به آن پناه ببرد.
اما سوالی که پیش می‌آید این است که چرا رمان بخوانیم؟ تاکید بر روی خواندن رمان چرا بیش از هرگونه ادبی دیگر است؟
ما در کافه‌بوک تلاش می‌کنیم با معرفی و نقد کتاب، در انتخاب کتاب خوب به شما کمک کنیم تا با دنیایی آشنا شوید که بزرگانی مانند لئون تولستوی در کتاب جنگ و صلح – مارسل پروست در کتاب جستجوی زمان از دست رفته – فرانتس کافکا در کتاب محاکمه – فیودور داستایفسکی در کتاب برادران کارامازوف – ارنست همینگ‌وی در کتاب پیرمرد و دریا – گوستاو فلوبر در کتاب مادام بوواری خلق کرده‌اند. فهرست این کتاب‌ها بسیار زیاد است و در اینجا فقط به چند نمونه اشاره کردیم. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنا شدن با آثار بزرگان دیگر به مطالب ویژه در کافه‌بوک مراجعه کنید چرا که تمام تلاش ما در کافه‌بوک آشنا کردن خواننده با کتاب‌های خوب است.
در کنار شاهکارهایی که در بالا به آن اشاره کردیم، می‌توانید نگاهی هم به این کتاب‌ها بیندازید. کتاب‌هایی که شاید آنقدر معروف نباشند که همه از آن صحبت کنند اما هر کدام در کشور خود بسیار قوی و جدی هستند:
فصل مشترک تمامی این کتاب‌ها، داستانی بودن آن‌هاست. به اعتقاد ما نیز، رمان برترین گونه ادبی است که در آن نویسنده شما را با زندگی و هرآنچه در آن است آشنا می‌کند. ارائه یک مفهوم، تفکر، خط فکری و فلسفی همواره در رمان و به شکل ارائه داستان در تاریخ و در ذهن انسانها جایگاه ابدی به دست می‌آورند. از این طریق است که بسیاری از آدم‌ها در پاسخ به سوال چرا رمان بخوانیم؟ اعتقاد دارند: چون داستان‌ها جاودانه‌اند.
چرا رمان بخوانیم؟
رولان بارت می‌نویسد:
«بی‌گمان خواندن چیزی جز این نیست: بازخوانی متن اثر در متن زندگی خودمان.»
بنابراین ما می‌خوانیم تا زندگی خودمان را بشکافیم و در این میان بتوانیم بهتر و پربارتر زندگی کنیم. خواندن رمان و ادبیات همراه با درک و لذت، می‌تواند راه‌ورسم عبور از میان آشوب‌های بی‌شماری که از سر می‌گذرانیم نشانمان دهد.
رمان و داستان، لذت بازشناخت و شور و هیجان تجربه کردن را به‌نحوی غیرمستقیم در اختیارمان قرار می‌دهد و ما را یاری می‌دهند که بفهمیم چه کسی هستیم و کجا ایستاده‌ایم. به ما امکان می‌دهد وارد ذهن، قلب و جهان‌های دیگران شویم و ظرفیت دلسوزی و همدردی خود را بیشتر کنیم. داستان ما را قادر می‌سازد زندگی را در بسیاری از حوزه‌های مختلف تجربه کنیم. این کار قابلیت‌های خلاقانه ما را وسعت می‌دهد، دریافتمان را از جهان عمیق می‌کند و به شناخت و درکمان از افراد دیگر نیز غنا می‌بخشد. جرج الیوت نیز در کتابی می‌نویسد: «هنر و ادبیات، نزدیک‌ترین چیز به زندگی است.» بر همین اساس، خواندن رمان برای ما در حکم تمرینی برای زندگی است، ما می‌خوانیم تا یاد بگیریم چطور زندگی کنیم و از طریق همین داستان‌ها خودمان را برای خودمان تشریح کنیم.
خواندن، مسائل بیش از پیش بغرنج زندگی را حل نمی‌کند ولی می‌تواند نگاه ما را به آن‌ها ژرف‌تر کند و سبب تسکینمان شود.
خوب خواندن نیز به ما کمک می‌کند چالش‌های مشترکمان را بهتر درک کنیم و درد و رنجمان را کاهش دهیم. در واقع ما در پرتو متن‌هایی که خوانده‌ایم زندگی می‌کنیم. متن‌هایی که برای ما اهمیت دارند بدل به آن چیزی می‌شوند که می‌توان «متن زندگی» نامید. همچنین این متن‌ها به بخشی از آگاهی ما، بخشی از آن کسی که هستیم، بدل می‌شوند. این متن‌ها به بخشی از وجود ما تبدیل می‌شوند که نه کار ما با آن‌ها تمام می‌شود و نه کار آن‌ها با ما.
این یکی از لذت‌های شگفت‌انگیز خواندن و به ویژه خواندن ادبیات است. خوب خواندن به درک، عمق و به فکر، وسعت می‌بخشد. خواندن ما را به تفکر انتقادی و خلاق وامی‌دارد؛ تأمل و حیرت، تحسین و واکنش انتقادی را برمی‌انگیزد. ما را از مسیرهای فکری‌ای می‌گذراند که نمی‌دانستیم قرار است آن‌ها را دنبال کنیم.
همچنین مهم است که بدانیم ارزش‌های ما به مرور زمان، با تجربه در زندگی، با تحصیل، با آموختن از محیط و… تغییر می‌کند. این در مورد آثار ادبی هم صدق می‌کند. داستان و کتابی که زمان تحسینش می‌کردیم ممکن است بعدها به چشممان پیش‌پاافتاده یا نادرست جلوه کند. از سوی دیگر، ممکن است آثاری را که در آغاز دوست نداشته‌ایم در خوانش‌های بعدی جالب و جذاب بیابیم. گاه بازخوانی ما منجر به غافلگیری و فهم دوباره از کتاب‌هایی می‌شود که مدت‌ها پیش آن‌ها را خوانده‌ایم. همیشه به یاد داشته باشید که ما نمی‌توانیم دو بار پا به کتابی یکسان بگذاریم.
بنابراین در اگر کسی از شما سوال پرسید که چرا رمان بخوانیم؟ و یا به طور کلی چرا کتاب بخوانیم؟ می‌توانید اشاره کنید که خواندن کتاب و داستان خود زندگی است.
پیرامون مسائل کتاب و کتابخوانی، می‌توانید مطالب زیر را در کافه‌بوک دنبال کنید و نظرات خود را با در میان بگذارید.
- چگونه بیشتر کتاب بخوانیم؟
- آثار ادبی را چگونه باید خواند؟
- چرا ادبیات؟
- هنر خوب خواندن
- قیمت کتاب
- ترجمه‌ی خوب
- پاراگراف‌های خواندنی
- جملات مهم از کتاب‌های مشهور
- جملات ماندگار رمان‌ها
- چه کتابی بخوانیم؟
[ همراه ما باشید در: کانال تلگرام کافه بوک ]
