نیکوس کازانتزاکیس به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نویسنده‌های یونان، کتاب‌های بزرگی خلق کرد که مهم‌ترین آن‌ها رمان بود. بیشتر رمان‌های او هر کدام برای خود یک شاهکار محسوب می‌شوند و تمامی لیست‌های مختلفی که تاکنون در سایت کافه‌بوک تهیه شده است شامل کتاب‌های این نویسنده نیز می‌شود. به طور کلی از هر نویسنده‌ای معمولاً یک یا دو کتاب به چشم می‌خورد و پاسخ روشنی برای کسانی که می‌خواهند کازانتزاکیس بخوانند وجود دارد. اما در این مطلب، قصد داریم به شما توصیه‌هایی پیرامون خواندن رمان‌های نیکوس کازانتزاکیس داشته باشیم و در واقع به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟
*یک نکته مهم: طبیعتاً آنچه در این مقاله می‌خوانید صرفاً یک پیشنهاد از طرف کافه‌بوک است و نه چیزی بیشتر. ما، قصد نداریم به شما بگوییم چگونه به فلسفه کازانتزاکیس پی ببرید و یا چگونه پیج و خم کتاب‌های او را بشناسید. ما فقط تلاش کردیم در این مطلب به بیشتر کتاب‌های این نویسنده اشاره‌ای داشته باشیم و چند سوال مهم را پیرامون مطالعه آن‌ها جواب بدهیم. اما اگر نکته‌ای از دید ما پنهان ماند، لطفا با کامنت گذاشتن در زیر این مطلب به ما کمک کنید.
کازانتزاکیس از جمله نویسندگانی است که کتاب‌های چاپ قدیم او هنوز هم با قیمت بسیار بالا خرید و فروش می‌شود. این به خودی خود معنایی ندارد اما میزان چاپ آثار این نویسنده و در دسترس بودن آن باعث شده است خرید و فروش کتاب‌های قدیمی کازانتزاکیس بسیار به چشم بیاید. خود ما نیز در کافه‌بوک علاقه زیادی به چاپ اول کتاب‌های این نویسنده داریم.
در ابتدا نگاهی داشته باشیم به لیستی از مهم‌تری کتاب‌هایی که از این نویسنده اهل کرت (جزیره‌ای که نیکوس کازانتزاکیس در آن به دنیا آمد و در کتاب‌هایش نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.) در ایران ترجمه و چاپ شده است. کتاب‌هایی که در لیست زیر مشاهده می‌کنید بر اساس زمان چاپ است:
- زوربای یونانی
- مسیح بازمصلوب
- آزادی یا مرگ
- آخرین وسوسه مسیح
- سرگشته راه حق
- گزارش به خاک یونان
نیکوس کازانتزاکیس کتاب‌های دیگری هم دارد که البته مهم هم هستند اما در مقایسه با کتاب‌های فوق کمتر دیده می‌شوند. از جمله دیگر کتاب‌های این نویسنده می‌توان به کتاب چین و ژاپن – کتاب سدوم و گمورا – کتاب باغ سنگی – کتاب بودا – کتاب سفرها – کتاب پدرکشی – کتاب به سوی آزادی و کتاب کورس اشاره کرد.
[ لینک مرتبط: زندگی و آثار فیودور داستایفسکی – مروری بر زندگی و فلسفه ]
چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟
شروع بحث درباره اینکه چگونه کازنتزاکیس بخوانیم؟ و یا هر نویسنده دیگری در سایت کافه‌بوک برای ما همیشه روشن است! اگر شما هم (مانند ما) عاشق نیکوس کازانتزاکیس هستید «پیشنهاد اول» ما این است: همه این کتاب‌ها را بخوانید. البته شاید بد نباشد اشاره کنیم همه کتاب‌های این نویسنده به راحتی در دسترس نیست بنابراین بهتر است بگوییم: هرکتابی که از این نویسنده به دستتان رسید بخوانید!
با همین ترتیب زمانی هم اگر بخوانید از کتاب‌های کازانتزاکیس نهایت استفاده را خواهید برد و به شکلی دقیق می‌توانید رشد قلم این نویسنده یونانی را مشاهده کنید. اما ممکن است این کار ساده نباشد. شما می توانید با خواندن این مطلب یک دید کلی از کتاب‌های کازانتزاکیس به دست آورید و خود تصمیم بگیرید که بر چه اساسی چه کتاب‌هایی را با چه ترتیبی بخوانید. ولی شاید بد نباشد این مطلب را نیز تا آخر بخوانید تا بدانیم چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟
قبل از ادامه و بررسی سایر پیشنهادهای موجود، بهتر است اشاره کنیم زندگی خود کازانتزاکیس بسیار پر فراز و نشیب بود و برخی از مهم‌ترین کتاب‌های او مستقیماً از زندگی‌اش نشأت گرفته است. در نظر بگیرید کتاب معروف زوربای یونانی که تقریباً هرکسی تعریف آن را شنیده است از دل زندگی نویسنده و دوستی‌اش با چنین شخصی بیرون آمده است. بنابراین بدون در نظر گرفتن اینکه کدام پیشنهاد ما را برای مطالعه دنبال می‌کنید، مهم است که شما از زندگی نویسنده اطلاعاتی کسب کنید.
برای کسب اطلاعاتی مختصر از زندگی نویسنده می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه کنید و یا در یوتیوب اسم نویسنده را جستجو کنید اما یک راه بهتر هم وجود دارد. شما می‌توانید در درجه اول کتاب نیکوس کازانتزاکیس با عنوان فرعی «یک زندگی‌نامه» اثر هلن کازانتزاکیس را بخوانید. این کتاب در واقع مجموعه‌ای عظیم از نامه‌های نویسنده بزرگ یونانی، نیکوس کازانتزاکیس، است. هلن کازانتزاکیس نیز از ابتدا تا انتهای کتاب در کنار خواننده حضور دارد و با توضیحات مختصر و گاه طولانی اتفاقات پیرامون هر نامه را روایت می‌کند.
کار دیگری که برای شناخت نویسنده می‌توانید انجام دهید، مطالعه کتاب گزارش به خاک یونان است. گزارش به خاک یونان در واقع شرح حال و گزارشی از زندگی خود نویسنده است که به شکلی رمان‌گونه نوشته شده است. این کتاب علاوه براینکه یک نوع زندگی‌نامه است، کتاب بسیار جذاب و خواندنی‌ای نیز می‌باشد. بنابراین «پیشنهاد دوم» ما این است که مطالعه آثار کازانتزاکیس را با این کتاب شروع کنید.
این کتاب به خوبی نشان می‌دهد روح سرکش، عصیانگر و آزادی که در لابه‌لای شخصیت‌های کتاب‌های کازانتزاکیس وجود دارد جلوه‌ای از خود نویسنده است.
بعد از کتاب گزارش به خاک یونان که از شاهکارهای نویسنده است، می‌توانید کتاب زوربای یونانی و کتاب آزادی یا مرگ را بخوانید. از نظر ما بین این دو کتاب مهم نیست در ابتدا کدام یک را بخوانید اما بسیار مهم است که این دو کتاب را با ترجمه محمد قاضی بخوانید. مخصوصاً بسیار مهم است که کتاب زوربای یونانی را با ترجمه زوربای ایرانی یعنی محمد قاضی مطالعه کنید. پیش‌گفتار محمد قاضی در کتاب زوربای یونانی خود به تنهایی یک نوشته خواندنی است که بدون تردید شما را به کتاب خاطرات یک مترجم علاقه‌مند می‌کند.
پس از این دو کتاب به کتاب‌هایی می‌رسیم که در آن کازانتزاکیس پیرامون مذهب و مسیحیت نوشته است. سه کتاب مهم در این زمینه وجود دارد که ترتیب خواندن آن‌ها از دید ما بسیار مهم است. این سه کتاب عبارتند از: کتاب مسیح بازمصلوب – کتاب آخرین وسوسه مسیح و کتاب سرگشته راه حق که به تازگی تجدید چاپ نیز شده است.
به نظر ما، کازانتزاکیس در کتاب مسیح بازمصلوب به بررسی این موضوع می‌پردازد که مسیحیت چه چیزی نیست و مسیح چه کسی نبود. در ادامه در کتاب آخرین وسوسه مسیح به خواننده نشان می‌دهد که مسیح کیست و چگونه مسیح شد. در نهایت در کتاب سرگشته راه حق نیز به خواننده نشان می‌دهد که یک فرد مسیحی باید چگونه باشد. بنابراین ترتیب خواندن این سه کتاب از دیدگاه ما به شکلی که اشاره کردیم بهتر است. اما حساسیت زیادی به خرج ندهید مخصوصاً اینکه ممکن است کتاب آخرین وسوسه مسیح به راحتی در دسترس نباشد.
به طور خلاصه، پیشنهاد دوم ما برای پاسخ به اینکه چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟ به این شکل خواهد بود:
- کتاب گزارش به خاک یونان
- کتاب زوربای یونانی
- کتاب آزادی یا مرگ
- کتاب مسیح بازمصلوب
- کتاب آخرین وسوسه مسیح
- کتاب سرگشته راه حق
جملات کازانتزاکیس در کتاب‌هایش بسیار قوی است و هر خواننده‌ای را به فکر فرو می‌برد. اما خواننده‌ای که کتاب‌های بیشتری از او را خوانده باشد به عمق این جملات بیشتر پی می‌برد. در کتاب آزادی یا مرگ ارزش و جایگاه آزادی در نظر نویسنده تعریف شده است و وقتی جمله روی سنگ قبر این نویسنده را می‌خوانیم بسیار بهتر منظور او را درک می‌کنیم. روی سنگ قبر این نویسنده یونانی نوشته شده:
«نه آرزویی دارم، نه می‌ترسم. من آزادم»
نکته خوبی که درباره کتاب‌های نیکوس کازانتزاکیس وجود دارد این است که ترجمه‌های کتاب‌های مهم او همگی خوب هستند. خواننده کمتر سردرگم می‌شود و به راحتی ترجمه درست را – که در ۹۰ درصد مواقع تنها یک ترجمه نیز وجود دارد – انتخاب می‌کند. تنها نکته‌ای که لازم است به یاد داشته باشید درباره ترجمه زوربای یونانی بود که اشاره کردیم.
اما سایر کتاب‌های نویسنده چطور؟ اگر بخواهیم آن‌ها را نیز مطالعه کنیم باید بر چه اساسی بخوانیم. به نظر ما سایر کتاب‌های نویسنده نیز ارزش خواندن دارند اما لازم است اشاره کنیم نقطه‌نظر و فلسفه‌ای که در آن‌ها وجود دارد در کتاب‌های اصلی نویسنده منعکس شده‌اند. تنها امیدواری ما فعلا این است که مترجم بزرگی کتاب اودیسه از کازانتزاکیس را ترجمه کنید. اودیسه کتابی است که نویسنده بیشتر از هر کتاب دیگری برای آن وقت گذاشته است.
بد نیست دوباره اشاره کنیم که این موارد صرفاً پیشنهاد است. معرفی بیشتر کتاب‌های نیکوس کازانتزاکیس در کافه‌بوک وجود دارد و شما می‌توانید به آن‌ها مراجعه کنید و اطلاعات خوب و کافی از هر کتاب به دست آورید. نهایتاً اینکه چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟ نسبت به اینکه کازانتزاکیس بخوانیم از درچه اهمیت کمتری برخوردار است.
خیلی سخت است به خواننده فقط یک کتاب معرفی کرد که از این نویسنده بخواند. شاید حتی این کار غیرممکن باشد. اما اگر قصد ندارید کتاب‌های زیادی از این نویسنده بخوانید «پیشنهاد سوم» ما برای شما این است که حداقل سه کتاب زوربای یونانی، مسیح بازمصلوب و آزادی یا مرگ را در نظر داشته باشید. از بین این سه کتاب نیز پیشنهاد می‌کنیم زوربای یونانی را اول بخوانید.
بنابراین پیشنهاد سوم ما به طور خلاصه چنین خواهد بود:
- کتاب زوربای یونانی
- مسیح بازمصلوب
- آزادی یا مرگ
» امیدوارم مطلب چگونه کازانتزاکیس بخوانیم؟ برای شما مفید بوده باشد. لطفا اگر نکته‌ای پیرامون آثار کازانتزاکیس دارید و فکر می‌کنید ممکن است به بهبود این مطلب کمک کند، حتما آن را با ما به اشتراک بگذارید.
پیشنهاد یک مطلب مرتبط: چگونه کتاب‌های داستایفسکی را بخوانیم؟
[ لینک: اینستاگرام کافه‌بوک ]
