پس از کتاب جزء از کل و کتاب ریگ روان که به‌ترتیب درباره‌ی ترس از مرگ و ترس از زندگی بودند، استیو تولتز در کتاب هر چه باداباد با الهام گرفتن از مفهوم رجعت ابدی نیچه، یک دنیای آخرالزمانی خیالی ساخته که در آن آدم‌ها، غرق در حسرت آنچه از کف داده‌اند، به دام چرخه‌ی بی‌پایان مرگ و زندگی افتاده‌اند و دنبال راه خلاصی می‌گردند.
اما مفهوم رجعت ابدی نیچه چیست و نویسنده می‌خواهد در این رمان به طور مشخص درباره چه چیزی صحبت کند؟ در ادامه برای یافتن پاسخ با معرفی کتاب همراه ما باشید.
کتاب هر چه باداباد تأملی است بر تولد و زندگی و هر چه در فاصله‌ی این دو اتفاق می‌افتد. نویسنده در کتاب دنیای پس از مرگی می‌آفریند که بیشتر سؤال طرح می‌کند تا پاسخ سؤالات را بدهد.
معرفی دو کتاب دیگر استیو تولتز را در کافه‌بوک بخوانید: رمان جز از کل – رمان ریگ روان
کتاب هر چه باداباد
رمان جدید نویسنده استرالیایی به‌شدت تخیلی هستند و سفر، تاریک و پیچیده و گاه حتی خنده‌دار است. شخصیت اصلی کتاب – آنگوس – یک فیلسوف خداناباور است که دار فانی را وداع گفته و پس از مرگش، در قلب روایت رمان جدید استیو تولتز، خبرهای بدی درباره زندگی پس از مرگ دارد. آنگوس مردی است که پس از سال‌ها شرارت و انجام جرم‌هایی مثل جیب‌بری بالاخره ازدواج می‌کند و زندگی‌اش کمی آرام شده و حال، با همسرش تصمیم گرفته‌اند که بچه‌دار شوند، اما همه‌چیز با آمدن یک غریبه به منزلشان و ادعای عجیب و غریب و درخواست و پیشنهاد عجیب‌ترش تغییر می‌کند.
در واقع داستان با همان لحظه‌ای شروع می‌شود که راوی در خانه نیست و مرد غریبه به درِ خانه او می‌آید و به همسرش می‌گوید قبلاً در این خانه زندگی می‌کرده و می‌خواهد از محل زندگی گذشته‌اش بازدیدی کند. همسر راوی، مرد غریبه را، با اکراه و بعد از اینکه مرد می‌گوید که مرگش نزدیک است، به خانه راه می‌دهد اما از حضور او قدری نگران و دلواپس است. بعدها درمی‌یابیم که این مَرد غریبه کیست و چه ربطی به راوی مُرده کتاب دارد.
از خلال روایت و ماجرای همین راویِ مُرده است که وارد چرخۀ تکرار و رجعت ابدی نیچه می‌شویم. در واقع نیچه می‌گوید آنچه تا ابد خود را تکرار می‌کند، تکینگی تاریخی ما است و عیان شدن بازگشت ابدی، این بار مشخص را روی دوش ما می‌گذارد. ما باید اهمیت بی‌نهایت خطاها و عادات و شیوه‌های‌مان را برای همه چیزهایی که در راه است، تجربه کنیم. این گونه‌ای از حال مستقبل ما است. بنابراین در این طرح کلی هم با نوعی معرفت یا خاطره سر و کار داریم و هم با گونه‌ای فراموشی ابدی. این ایده بازگشت ابدی است.
به زبان ساده‌تر رجعت ابدی یا بازگشت جاودانه مفهومی است که می‌گوید جهان و تمام هستی و انرژی به‌طور نامحدود و به همان شکل در حال تکرار بوده و ادامه خواهد یافت.
ساعت‌شنیِ جاودانِ وجود بلاانقطاع سروته می‌شود و تو هم همراهش، ای ذره‌ی غبار!
و تولتز این‌گونه و با طنزی سیاه مسئله‌ای هستی‌شناختی را درباب کیهان و زندگی انسان و موجودات در جهان مطرح می‌کند. مسئله اما در کتاب هر چه باداباد یک‌بار متولد شدن و یک‌بار زیستن و یک‌بار مردن نیست. مسئله، آن چرخۀ ابدی و تکرار رویدادها در نظام کیهانی‌ست؛ چرخه‌ای که انسان در آن گرفتار است و نمی‌تواند از آن خلاصی یابد.
در این رمان، دیدگاه نویسنده به مرگ و جهان پس از آن را می‌خوانیم که با همان طنز سیاه همراه است. ،می‌توان گفت کتاب درونمایه آخر زمانی هم دارد چرا که یک بیماری مسری در جهان و استرالیا شایع شده و جهان رو به نابودی است.
در نهایت اینکه در میان کتاب‌های منتشر شده از استیو تولتز به اعتقاد ما قوی‌ترین رمان او، همان رمان اول یعنی رمان جز از کل است. البته اگر خواننده طرفدار تولتز باشد با دو کتاب بعدی نویسنده نیز ارتباط برقرار می‌کند و از خواندن آن‌ها بسیار لذت می‌برد.
جملاتی از متن رمان هر چه باداباد
این دیگر ته دیوانگی بود؛ دیگر نمی‌توانست درد را تحمل کند، خیلی بدتر از آنی بود که تصور می‌کرد و اطمینان داشت که بدترین را تصور کرده بود. پست کرد: «آرزو میکنم یکی بیاید اینجا و به من بگوید آرام باش” و “شل کن تا خرخره‌اش را بجوم.» پست کرد: «معجزه‌ی تولد؟ چه‌طور یک معجزه می‌تواند یک اتفاق بالقوه کُشنده‌ی نیازمند به مداخله‌ی پزشک باشد؟» سردش بود و دوست داشت هوار بکشد فکر کرد همین الآن محتاج عکس و فیلم آدم‌های بدبخت‌تر از خودم هستم.
هیچ‌چیز برای من غیر قابل‌فهم‌تر از عمل کسانی نیست که به راحتی آب خوردن می‌توانند از یک حقیقت ابدی بروند سراغ حقیقت ابدی دیگری که هیچ سازگاری‌ای با قبلی ندارد.
گوش دادن به توضیحات فنی خواب‌آلودم کرد. کم‌کم داشت خوابم می‌برد. فکر کردم این ماده‌ی سایکواکتیو مرا به چه جور سفری خواهد برد؟ فکر کردم چیزی که همیشه توهم‌زاها و روان گردان‌ها را از چشمم می‌انداخت تغییر‌ناپذیری شخصیت هوادارانش بود. اگر با روح جهان ارتباط می‌گرفتند پس چرا هرگز ذره‌ای اصلاح نمی‌شدند؟ هر مصرف کننده‌ای که می‌شناختم فی‌الفور برمی‌گشت به همان رویه‌ی فکری قبل از «سفر»ش.
بیراه هم نمی‌گفت. از حرف‌های این حضرات می‌فهمیدی که هنوز شیفته‌ی خودانگاره‌ی خود هستند و دغدغه‌ی اسم و رسم‌شان را دارند و بابت کسب و کارهایی حرص می‌خورند که بدون وجود آن‌ها از هم می‌پاشید و هنوز نگران میراثی هستند که برای بازماندگان بی‌لیاقتشان به جا گذاشته بودند و مطمئن بودند به باد فنا خواهد رفت. ملت یا ذکر مصیبت آبا و اجدادشان را می‌کردند یا درباره‌ی رژیم‌های غذایی و مسخره شدن‌شان بابت چاقی ور می‌زدند. کسانی که قبلاً مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی بودند هنوز هم مشکلات لاینحل تصویر بدنی داشتند! شرم‌آور بود و تمام‌نشدنی. آن‌هایی که هیچ‌وقت بچه‌دار نشده بودند حالا حسرت می‌خوردند که چرا تخم و ترکه‌ای باقی نگذاشته‌اند. عجیب است که انسان‌ها هیچ فرصتی را برای نفهمیدن اصل مطلب از دست نمی‌دهند.
قبول کنید. بهترین حال ما بعد از مصرف اکستازی بود. کسی می‌تونه بدون عذاب وجدان بگه که زمین بدون ما جای بهتری نیست؟ شاید یه گروه کوچک از لجن‌های پولدار بتونن خودشون رو برسونن به کمربند حیات یه سیاره‌ی فراخورشیدی نزدیک، ولی امیدوارم صد سال سیاه نتونن. اگر حساب و کتاب کنید، می‌فهمید که اصطلاح برای خیر عمومی موتور محرک فقط سه درصد از ماست. در نهایت کار ما به اینجا رسیده که فقط دو انتخاب برامون باقی بمونه. یه مرگ خوب می خوایم یا نه؟
قبول کنید. بهترین حال ما بعد از مصرف اکستازی بود. کسی می‌تونه بدون عذاب وجدان بگه که زمین بدون ما جای بهتری نیست؟ شاید یه گروه کوچک از لجن‌های پولدار بتونن خودشون رو برسونن به کمربند حیات یه سیاره‌ی فراخورشیدی نزدیک، ولی امیدوارم صد سال سیاه نتونن. اگر حساب و کتاب کنید، می‌فهمید که اصطلاح برای خیر عمومی موتور محرک فقط سه درصد از ماست. در نهایت کار ما به اینجا رسیده که فقط دو انتخاب برامون باقی بمونه. یه مرگ خوب می خوایم یا نه؟
فکر کردم در دنیا دو گروه آدم وجود دارند، یک گروه آن‌هایی که وقتی کسی جور عجیب و غریبی می‌میرد خنده‌شان می‌گیرد و گروه دیگر آن‌هایی که به نظرشان همه‌ی مرگ‌ها غم‌انگیز است.
مشخصات کتاب
- عنوان: کتاب هر چه باداباد
- نویسنده: استیو تولتز
- ترجمه: پیمان خاکسار
- انتشارات: نشر چشمه
- تعداد صفحات: ۴۰۰
- قیمت چاپ چهارم – سال ۱۴۰۲: ۲۸۰۰۰۰ تومان
نظر شما در مورد کتاب هر چه باداباد چیست؟ لطفا اگر این کتاب را مطالعه کرده‌اید، حتما نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید. با نظر دادن در مورد کتاب‌ها در انتخاب کتاب به همدیگر کمک می‌کنیم.
[ لینک: کانال تلگرام کافه بوک ]
» معرفی چند کتاب دیگر از نشر چشمه:
