جمعه, 15 فوریه 2019

گل صحرا

گل صحرا اثر واریس دیری – کاتلین میلر زندگی‌نامه مدل معروف و فعال حقوق بشر واریس دیری است. او از دل صحرای خشک و بی‌آب و باران از خانواده‌ای با آداب و رسوم عجیب و کهنه با جمعیتی زیاد به دنیای فراتر و مدرن فرار می‌کند و صفحه به صفحه کتاب شما بیشتر و جزئی‌تر با زندگی او در صحرا آشنا می‌شوید.

در قسمتی از متن پشت جلد کتاب گل صحرا آمده است:

واریس دیری زنی فوق‌العاده است. روح او مانند زیبایی‌اش نفس را در سینه جبس می‌کند. او به شکلی مضاعف زندگی می‌کند. روزها مدل بین‌المللی معروف و سخنگوی حقوق زنان در آفریقاست و شب‌ها رؤیای بازگشت به خانه، به وطنش سومالی را در سر می‌پروراند.
وقتی واریس دوازده سال بیش‌تر نداشت، از زندگی کوچ‌نشینی صحرانشینی فرار کرد. چون پدرش در مقابل پنج شتر ترتیب ازدواجش را با مرد غریبه‌ای شصت ساله داده بود. او از صحرای سخت سومالی می‌گذرد و به لندن جایی که به وسیله‌ی عکاسی کشف می‌شود، سفر می‌کند اما با خود خاطرات ناگوار و درد و رتج واقعی سنتی کهن را به همراه می‌برد؛ ختنه، وقتی که او پنج سال داشت، ختنه شد.

زمانی که شروع به خواندن کتاب گل صحرا کردم نمی‌دانستم که یک زندگی نامه پیش روی من قرار گرفته است اما با مطالعه متن پشت جلد کتاب متوجه شدم که با یک اثر متفاوت روبه‌رو هستم.

[ معرفی کتاب زندگی‌نامه: کتاب حرمسرای قذافی – زندگی‌نامه ثریا، کسی که قربانی سواستفاده جنسی قذافی بود ]

در بخش دیگری از پشت جلد کتاب قسمتی از متن کتاب آمده است که در آن واریس دیری، معنای اسم خود را توضیح می‌دهد. در این بخش می‌توان دلیل عنوان کتاب را نیز متوجه شد:

مادرم نام یکی از شاهکارهای طبیعت را روی من گذاشت. واریس به معنی گل صحرا است. گل صحرا در محیط‌های بی‌آب و علف می‌روید، جایی که کم‌تر موجود زنده‌ای می‌تواند در آن زنده بماند.

کتاب گل صحرا

کتاب یک شروع طوفانی داشت: فرار. بعد از خواندن چند صفحه اول کتاب گل صحرا از خودتان می‌پرسید فرار از چه چیزی، به کجا و چرا
واریس دیری، از زادگاهش، از سنت‌ها، فرهنگ و رسوماتی که بدون هیچ نگرش و اصلاحی نسل به نسل با او، خانواده‌ و قبیله‌اش بوده فرار می‌کند. پشت سر گذاشتن حوادث، خطرات و تلخی‌های بی‌شمار این نگرانی را در طول داستان به مخاطب القا می‌کند که در آخر چه سرنوشتی در انتظار این زن سخت‌کوش است.

زمانی که داستان زندگی واریس دیری رو‌به‌روی شماست، سخت‌ترین و زجرآورترین شکنجه‌هایی که یک انسان و در حالت جزئی‌تر در این داستان، یک زن متحمل آن می‌شود را سطر به سطر می‌خوانید. و لحظه‌ای به زندگی خود می‌اندیشیم که در این دنیا افرادی هستند که حتی آب خوردن برای آنها معجزه‌ای از طرف پروردگار است. شما به عنوان خواننده لحظه به لحظه با واریس دیری زندگی می‌کنید، درد می‌کشید و خوشحال می‌شوید.

در قسمتی از متن کتاب می‌خوانیم:

گاهی اتفاق می‌افتد که یک سال هم در کشورم باران نمی‌بارد. اما وقتی بالاخره باران می‌بارد و زمین پر گرد و خاک را می‌شوید، معجزه رخ می‌دهد و گل‌ها ظاهر می‌شوند.

زجری که این زن شجاع و مقاوم به جهت ختنه در سن کودکی می‌کشد نه تنها تا انتهای داستان خواننده را متاثر می‌کند بلکه او را به درک درست‌تری از سنت‌ها و آداب و رسومی که از باورهای اشتباه نشأت گرفته و متاسفانه در حال حاضر در بعضی از قبیله‌ها و نواحی معدودی از جهان وجود دارد می‌کشاند. مسئله‌ای که سخت می‌توان آن را درک کرد. مسئله‌ای که در عین حال برای جهان قرن بیست‌ویکم قابل تامل است.

حال شما همراه با مدلی سیاه‌پوست، یک داستان واقعی از زنی که در ۵ سالگی ختنه می‌شود و درد و رنج جسمانی که به سبب سنت‌های دیرین تا چندین و چند سال با او همراه است، می‌خوانید.

کتاب گل صحرا یک اثر از لحاظ فرم و محتوای ادبی نیست. شاید در انتها شما را به یاد ماهی سیاه کوچولو اثر صمد بهرنگی بیاندازد. واریس دیری به دنیایی بزرگ‌تر، واقعی‌تر و درست‌تر قدم می‌گذارد، دنیایی که همه به دنبال آن هستیم و اکنون زمان آن رسیده که ترس‌ها را کنار گذاشته و از افکار کهنه خود دست بکشیم.

اگر به دنبال یک کتاب انگیزشی و خوش‌خوان هستید تا جملات آن و اهداف و تلاش‌های قهرمان آن شما را به نگرشی مثبت برای پیشرفت دعوت کند، گل صحرا را از دست ندهید. کتابی با جملات زیبا که هر لحظه شما را غافلگیر می‌کند و دست‌تان را گرفته و به نقطه‌ای امن‌تر می‌برد.

[ معرفی کتاب زندگی‌نامه: کتاب گرسنگی – زندگی‌نامه رکسان گی، کسی که در ۱۲ سالگی مورد تجاوز گروهی قرار گرفت و تصمیم گرفت با افزایش وزن از بدن خود قلعه امنی بسازد ]

گل صحرا

جملاتی از متن کتاب گل صحرا

زن کولی از راه رسید. در جامعه‌ ما این زن شخص مهمی به حساب می‌آید؛ نه تنها به خاطر اینکه اطلاعات به خصوصی دارد، بلکه چون پول زیادی از راه ختنه‌کردن به دست می‌آورد. هزینه‌ چنین تشریفاتی یکی از سنگین‌ترین مخارجی است که بر گردن افراد خانواده است. اما در واقع سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود، زیرا بدون آن دخترها به بازار ازدواج راه پیدا نمی‌کنند. با اندام‌های جنسی دست‌نخورده، آن‌ها برای ازدواج نامناسب تشخیص داده می‌شوند. زن هرزه‌ کثیفی به حساب می‌آیند که هیچ مردی او را برای همسری انتخاب نمی‌کند. بنابراین، زن کولی که برخی به این نام می‌خوانندش، شخص مهم اجتماع ماست. اما من او را بخاطر همه‌ دخترانی که زیر دست‌هایش کشته شده‌اند، «قاتله‌زن» می‌نامم. (کتاب گل صحرا – صفحه ۵۵)

با این‌که ختنه‌شدن عذاب بسیاری برای من داشت، اما خوش‌حال بودم. اوضاع می‌توانست بسیار بدتر از این باشد. همان‌طور که برای دختران دیگر پیش می‌آمد. در سفرهای‌مان در سراسر سومالی خانواده‌هایی را می‌دیدیم و من با دختران‌شان بازی می‌کردم. وقتی دوباره آن‌ها را می‌دیدیم، دختران دیگر وجود نداشتند. هیچ‌کس درباره واقعیت غیبت آن‌ها یا درباره خود آن‌ها صحبتی نمی‌کرد. آن‌ها در نتیجه مثله‌شدن مرده بودند. مرگ آن‌ها بر اثر خونریزی تا سر حد مرگ، شوک، عفونت و یا کزاز بوده است. با توجه به شرایط انجام چنین عملی، این موضوع چندان تعجب‌آور نیست. آن‌چه باعث تعجب است زنده ماندن هر یک از ماست. (کتاب گل صحرا – صفحه ۶۳)

به عنوان دختری سومالیایی هرگز درباره ازدواج یا رابطه جنسی فکر نکرده بودم. در خانواده ما و در فرهنگ ما، هرگز کسی درباره این مسائل صحبت نمی‌کند. تنها فکری که درباره پسرها داشتم، این بود که با آن‌ها برای تعیین بهترین فردی که حیوانات را نگه می‌دارد، رقابت کنم، یا با آن‌ها مسابقه بدهم و کتک‌شان بزنم. تنها چیزی که درباره رابطه جنسی به من گفته شده بود، این بود که «مراقب باش گندش را درنیاوری. قرار است وقتی ازدواج می‌کنی باکره باشی.» (کتاب گل صحرا – صفحه ۶۶)

آن‌ها به نظرم سرد و بیمار آمدند. اگر انگلیسی بلد بودم به آن‌ها می‌گفتم: «شما احتیاج به آفتاب دارید.» تصور کردم چنین وضعیتی موقتی است. نمی‌شد آن‌ها همیشه به این شکل بمانند، می‌شد؟ این مردم به این دلیل سفید شده بودند که برای مدت زیادی دور از آفتاب مانده بودند. بعد تصمیم گرفتم در اولین فرصت یکی از آن‌ها را لمس کنم، شاید می‌شد سفیدی را زدود. شاید زیر پوست آن‌ها سیاه بود. (کتاب گل صحرا – صفحه ۱۰۷)