کتاب بلبل مربوط به جنگ جهانى دوم و مقاومت مردم فرانسه در برابر حملات آلمان نازى است.
نمى دونم چه عنصرى توى داستان هاى مربوط به جنگ وجود داره که باعث میشه، با وجود اینکه دنیایى سرشار از خشونت و وحشیگرى رو به ما نشان میدهند، تا این حد جذاب و پرکشش باشند.
شاید پاسخ این سوال به هدف ما از کتاب خواندن یا پناه بردن به دنیاى کتابها برگرده. آدم ها براى چه به سراغ کتاب مى روند؟ شاید یکى از آن بیشمار دلایل، به کارگیرى وجهه هایى از شخصیت است که در دنیاى عادى، امکان بروز اونها بسیار کم و محدود است. فداکارى، تهوّر، میهن پرستى، از خودگذشتگى، صبر و استقامت…
خیلى از ما، وقتى این نوع کتاب ها رو مطالعه میکنیم ، سعى میکنیم با کمک تخیلمون خودمون را به جاى قهرمان هاى داستان بذاریم و مدام خودمون رو محک بزنیم؛ اگر روزى چنین شرایط سختى پیش بیاد، حاضرم کارى که او کرد رو انجام بدم؟ حاضرم از جانم بگذرم؟ تا کجا زیر بار شکنجه ثابث قدم میمونم و لب از لب باز نمیکنم؟ و سوالات این چنینى که باعث میشه اینجور کتاب ها با تمام ابعاد داستانى و تاریخیشون ارزش خودشناسى هم پیدا کنند.
داستان کتاب بلبل
از روى جلد بسیار جذاب کتاب بلبل که ایفل اِشغال شده و هواپیماهاى جنگى رو به تصویر میکشه میتوان تا حدودى از موضوع کتاب مطلع شد.
اولین بار که این کتاب رو روى پیشخوان کتابفروشى دیدم، به سراغ پست جلدش رفتم تا چند کلمه اى بخونم، کلماتى که کتاب رو تحسین میکرد و از اون با عناوین یاد کرده بود:
- داستان مسحور کننده و جذاب
- ماجرایى زیبا و پرمحتوا از آزمایه ى پرشور زندگى، عشق، سختى هاى جنگ و عکس العمل هاى متفاوت انسان ها در مقابل شرایط باورنکردنى زندگى
بعد به صفحه ى اول سرک کشیدم:
ما با عشق مى فهمیم مى خواهیم چه کسى باشیم؛ در جنگ مى فهمیم چه کسى هستیم.
جمله اى که براى پاراگراف اول یک کتاب مثل یک معجزه است و شما رو مجاب میکنه تا هفتصد و دهمین صفحه ى کتاب یک نفس بخونید و جلو برید.
شخصیت اصلى کتاب بلبل – ایزابل روسینول – یا همان ژولیت ژروز است، دخترى جوان، مغرور، متهور و بى کله! کسى که وارد دسته ى مقاومت مردمى فرانسه شد و براى آزادى فرانسه، تا پاى جان جنگید، سخت ترین و ترسناک ترین کارها را برعهده گرفت، عشقش را، امنیتش را و زندگیش را نادیده گرفت تا نامش در کنار مقاومت فرانسه جاویدان باقى بماند.
درباره کتاب بلبل
از نظر من کتاب به سه بخش تقسیم می شود.
بخش اول، ترسیم فرانسه ى زیبا، سرسبز و دوست داشتنى که از جاى جایش بوى گل، مهربانى و آرامش احساس میشه.
فرانسوى، مهاجر، کاتولیک و یهودى با صلح در کنار هم زندگى میکنند. همه جا سرشار از نعمت و آبادانى، مردم در سایه ى این امنیت امکان ابراز عشق دارند و چه در پاریس، چه در روستاهاى کوچک و آبادش، با خوشى روزگار میگذرانند.
بخش دوم، خبر از حمله ى نیروهاى نازى میدهد و متعاقب آن در هم شکستن سد دفاعى مرزى فرانسه و اشغال این کشور به دست دشمن.
چندى نمیگذرد که نیروهاى آلمان نازى حتى در کوچکترین روستاها شروع به غارت و وحشیگرى میکنند و نسل کشى یهودیان شروع میشود. این بخش همان داستان پرآب چشم است. نمى شود بخوانى و اشک نریزى.
هر روز برای مردم یهودی یک سری مقرارت جدید اعلام می کردند. آنها دیگر حق نداشتند از دوچرخه استفاده کنند و فقط بین ساعت سه تا چهار بعد از ظهر می توانستند از مغازه ها چیزی بخرند و باقی ساعات روز حق ورود به اماکن عمومی را نداشتند. در آن ساعت بعد از ظهر دیگر چیزی باقی نمانده بود که بتوانند از کارت جیره شان استفاده کنند.
آنها درباره ی عملیات جمع آوری مردم در پاریس شایعاتی شنیده بودند، زنها و بچه هایی که تبعید شده بودند، اما هیچ کس آن خبر را باور نکرده بود. چطور می توانستند چنین کاری بکنند؟ این حرفها به نظر مسخره می آمد، امکان نداشت پلیس فرانسه شبانه ده ها هزار آدم را از خانه هایشان بیرون کشیده باشد. همه را با هم؟ امکان ندارد چنین چیزی حقیقت داشته باشد.
و در این بخش، یک ضدقهرمان دوست داشتنى رخ مینماید که باعث میشود خواننده هم مانند قهرمان دیگر داستان، ویان موریاک، درگیر قضاوت شخصیت ها شود. سروان بک،یک افسر آلمان نازى که در خانه ى ویان زندگى میکند و خلاف قوانین جنگى و فرمان هاى مافوقش دچار عشق نابهنگام شده است.
حالا هر دو شخصیت، ویان و سروان بک، دچار دوگانگى شده اند، شرایطى را تجربه میکنند که تا پیش از این در خواب هم نمى دیدند. خود را در برابر انتخاب هایى مى بینند که هریک عواقبى بسیار سخت دارد.
مادام، اتفاق های بدی دارد می افتد، اتفاق های غیرممکن. من آموزش دیدم که یک سرباز باشم، برای کشورم بجنگم و خانوادهام را سربلند کنم. این یک انتخاب افتخارآمیز بود. حالا وقتی به کشورم برگردم، درباره ی ما چه فکری خواهند کرد؟ خانواده ام در مورد من چه فکری خواهد کرد؟
و بخش سوم داستان، که راوى اى نامعلوم در عصر حاضر آن را روایت میکند.
این بخش باعث شده تا پایان بندى داستان هم چون تمام بخش هاى دیگرش شورانگیز و تاثیرگذار باشد و نویسنده تا آخربن پاراگراف کتاب، خواننده را شگفت زده کند.
قسمت هایی از متن کتاب بلبل
شهر محبوبش مانند روسپی زیبایی به نظر می رسید که روزی طرفداران زیادی داشت و حالا پیر و تکیده و نزار شده و عشاقش ترکش کرده بودند. در کمتر از یک سال این شهر باشکوه از سر و صدای رژه های پایان ناپذیر سربازهای آلمانی با پوتینهای ساق بلندشان در خیابان ها از هستی ساقط شده و با پرچم های صلیب شکسته ی نازی که در بالای هر بنای تاریخی آویزان بود.
با تمام خطراتى که آن ها را به جان خریده بودند، عشق خطرناک ترین انتخاب در این راه بود.
در گوشش گفت: “دوستت دارم.”
ویان گفت: “منم دوستت دارم.”
اما کلماتى که همیشه به نظر خیلى بزرگ مى آمدند، حالا انگار خیلى کوچک بودند. در مقابل دیوارى چون جنگ، عشق چه معنایى دارد؟
آدم وقتى مریض باشد، سردش باشد و گرسنه، چطور مى تواند به ایده آل ها بچسبد؟
حالا مى دانست زندگى و عشق چقدر شکننده است. شاید فقط امروز او را دوست داشته باشد، یا شاید فقط تا هفته اى بعد، شاید تا وقتى که پیر شود.
شاید اگر یه چیز عاقلانه در تمام این اتفاق ها باشه، همینه. منظورم عشقه.
اطلاعات کتاب
- کتاب بلبل
- نویسنده: کریستین هانا
- ترجمه: آفاق زرگریان
- انتشارات: کتابسراى تندیس
- تعداد صفحات: ۷۱۰
- قیمت چاپ دوم: ۴۲۰۰۰ تومان
این مطلب توسط مهشید موسوی نوشته شده است.
