فلسفه تنهایی با عنوان اصلی A Philosophy of Loneliness اثر لارس اسونسن، فیلسوف و نویسنده نروژی است که قبلا کتاب کار از این نویسنده در کافه‌بوک معرفی شده است. لارس اسونسن و به طور کلی این سبک از کتاب‌ها، موضوعات مختلف را از دیدگاه فلسفی – روانشناسی به شکلی ساده بررسی می‌کنند.
کتاب فلسفه تنهایی اولین جلد از مجموعه دوم تجربه و هنر زندگی است. مجموعه تجربه و هنر زندگی به مسائل فلسفی با نگاه ساده و کاربردی می‌پردازد که به پیدا کردن راه زندگی آدم‌ها کمک می‌کند. این مجموعه تجربه و هنر زندگی اولین بار توسط نشر گمان به چاپ رسید که در کافه‌بوک نیز برخی از این کتاب‌ها معرفی و بررسی شده‌اند.
این کتاب هم مانند دیگر کتابهای مجموعه تجربه و هنر زندگی، با زبانی ساده و از دیدگاه فلسفی – روانشناسی – اجتماعی به بررسی یک موضوع می‌پردازد که در اینجا موضوع مورد بحث «تنهایی» است. احساسی که همه ما با آن آشنا هستیم. لارس اسونسن در کتاب به خوبی جنبه‌های مختلف تنهایی را بررسی می‌کند و دید متفاوتی از آن به دست می‌دهد. با معرفی کتاب فلسفه تنهایی با ما همراه باشید.
پشت جلد کتاب آمده است:
احساس تنهایی، احساسی است که همگی‌مان از کودکی با آن آشنا هستیم، از آن روزی که انگار همه همبازی داشتند غیر ما؛ از آن شبی که در غم تنهایی گذاراندیم، هرچند خیلی دلمان می‌خواست همراه و همدمی داشته باشیم؛ از آن مهمانی که در آن هیچ‌کس را نمی‌شناختیم و دور و برمان پر از آدم‌هایی بود که سخت گرم صحبت با هم بودند؛ از آن شبی که کنار همدم‌مان به خواب رفتیم اما می‌دانستیم که دیگر همدم یکدیگر نیستیم.
[ معرفی کتاب: کتاب گفتار در بندگی خودخواسته – مجموعه تجربه و هنر زندگی ]
کتاب فلسفه تنهایی
با توجه به عنوان کتاب و شناختی که از این مجموعه کتاب‌ها سراغ داریم، طبیعی است که فکر کنیم کتاب فلسفه تنهایی یک کتاب فلسفی است! اما باید اشاره کنیم که این کتاب علاوه بر بررسی تنهایی از نگاه فلسفی، تنهایی را از بعد روانشناسی و جامعه‌شناسی هم بررسی می‌کند و حتی از ادبیات هم برای جا انداختن برخی موضوعات کمک می‌گیرد. به عنوان مثال به کتاب تهوع، کتاب یادداشت‌های زیرزمینی و کتاب خاطرات سوگواری برای روشن‌تر شدن موضوعات اشاره شده است. همچنین باید اشاره کنیم که زبان ساده کتاب و قلم بی‌نظیر نویسنده، خواندن و فهم کتاب را به‌شدت راحت کرده است.
جدا از پیشگفتار خواندنی نویسنده، که به بررسی دیدگاه‌های کلی در مورد تنهایی و همچنین دیدگاه‌های خود قبل از تحقیق درباره تنهایی پرداخته است، کتاب در هشت فصل نوشته شده که به شرح زیر است:
- جوهر تنهایی
- احساس تنهایی
- چه کسانی احساس تنهایی می‌کنند؟
- تنهایی و اعتماد
- تنهایی، دوستی و عشق
- فردگرایی و تنهایی
- خلوت‌گزینی
- احساس تنهایی و مسئولیت
در فصل اول کتاب به شکل کلی درباره تنهایی صحبت می‌شود که مباحث آن براساس روانشناسی و علوم اجتماعی است تا فلسفه. در این فصل نویسنده مشخص می‌کند تنهایی چیست و با تنها بودن چه تفاوتی دارد. شکل‌های مختلف تنهایی و رابطه تنهایی با معنای زندگی و سلامت و… بررسی می‌شود. در فصل دوم احساس تنهایی به شکلی دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌گیرد و به جنبه احساسی تنهایی بیشتر توجه می‌شود.
در فصل سوم نگاهی دقیق‌تر می‌اندازیم به اینکه چه کسانی تنها هستند و احساس تنهایی می‌کنند، و نیز به‌انوع عواملی که بیش از همه به‌احساس تنهایی دامن می‌زنند. در همین زمینه این بحث مطرح می‌شود که عامل عدم اعتماد احتمالا مهم‌ترین عامل، هم در توضیح تنهایی افراد است و هم در توضیح تنهایی شایع در میان کشورهای مختلف.
فصل چهارم کتاب که می‌توان آن را مهم‌ترین و تاثیرگذارترین فصل کتاب نامید، به رابطه تنهایی و اعتماد اختصاص داده شده است. موضوعی که شاید در حال حاضر بسیار با آن درگیر هستیم. در فصل چهارم به این سوال پاسخ داده می‌شود که «آیا تنهایی در نقطه مقابل عشق و دوستی قرار دارد؟» در فصل‌های بعدی نیز به بررسی عشق و دوستی در زندگی انسان‌ها، تنهایی فرد مدرن، خلوت‌گزینی و انزوا و در نهایت درباره مسئولیت تک‌تک افراد در مدیریت تنهایی بحث می‌شود.
لارس اسونسن نویسنده فلسفه تنهایی در پیشگفتار کتاب اشاره می‌کند که در پژوهش‌هایش به موارد جالبی برخورده است که همه آن‌ها را در کتاب منعکس کرده است. به عنوان مثال او فکر می‌کرد که رسانه‌های اجتماعی آدم‌ها را تنهاتر کرده است اما تحقیقات عملا خلاف این موضوع را نشان می‌دهد. لارس اسونسن درباره کتاب و مفاهیم آن می‌نویسد:
این کتاب حاصل تلاش‌های من برای کشف معنای دقیق تنهایی است – این که چه کسانی گرفتار تنهایی می‌شوند؛ چرا احساس تنهایی رخ می‌نماید، و محو می‌شود؛ و چگونه افراد و اجتماع می‌توانند به درک و فهمی از تنهایی برسند. (کتاب فلسفه تنهایی – صفحه ۴)
[ معرفی کتاب: کتاب فلسفه‌ای برای زندگی – مجموعه تجربه و هنر زندگی ]
درباره کتاب لارس اسونسن
به اعتقاد من، مهم‌ترین و زیباترین کار کتاب فلسفه تنهایی این است که باورها و کلیشه‌های جدید در مورد تنهایی را از بین می‌برد و با استفاده از مقالات و تحقیقات علمی، نشان می‌دهد که تنهایی به طور کامل با آن چیزی که ما فکر می‌کنیم متفاوت است. در واقع جنبه‌هایی از تنهایی در این کتاب نشان داده شده است که شاید قبل از خواندن کتاب هرگز به آن‌ها فکر نکرده و با آن روبه‌رو نشده باشیم.
یکی دیگر از نقاط قوت کتاب، به‌روز بودن آن و بررسی مواردی است که احتمالا فکر می‌کنیم باعث تنهایی شده‌اند. بررسی پدیده‌های جدیدی مانند اینترنت و شبکه‌های اجتماعی که امروزه شاهد هستیم به شکل گسترده‌ای زندگی مردم را در بر گرفته است. نویسنده این موارد را هم بررسی می‌کند و نتایج تحقیقات مختلف را پیش روی خواننده قرار می‌دهد تا نشان دهد بحث تنهایی، احساس تنهایی و تنها بودن به همین سادگی نیست.
کتاب فلسفه تنهایی نوشته لارس اسونسن به خودشناسی هم می‌انجامد و با دادن اطلاعات مختلف به خواننده ما را از وضعیتی که داریم آگاه می‌کند. به درک روابطی که داریم، به درک جایگاهی که در جامعه داریم و همچنین به درک مسئولیتی که در قبال خود داریم هم کمک می‌کند.
کار خوبی که کتاب انجام می‌دهد این است که این موضوع را که آیا تنهایی خوب است یا بد به طور کلی کنار می‌گذارد و با آگاهی بخشی به ما می‌گوید مسئله اصلا خوب یا بد بودن نیست. مسئله این است که تنها بودن به‌خودی‌خود نه بار معنایی مثبت دارد و نه بار معنایی منفی. بنابراین اگر شما از این ناراحت هستید که خیلی تنها هستید، به طور کلی اشتباه فکر می‌کنید چون همه‌چیز بستگی به نحوه تنها بودن دارد. با فهمیدن تفاوت‌های موجود بین تنها بودن، تنهایی و احساس تنهایی بهتر می‌توانیم وضعیت خود را بسنجیم و در مورد آن مسئولیت قبول کنیم. پس اگر فکر می‌کنید تنها هستید و یا احساس تنهایی می‌کنید، این کتاب گزینه مناسبی برای مطالعه است. البته که همه می‌توانند از کتاب فلسفه تنهایی استفاده کنند چراکه همه ما با تنهایی درگیر هستیم.
یک سوال: آیا این کتاب کمک می‌کند تنها نباشیم و از تنهایی دربیایم؟ -پاسخ به این سوال به طور کلی خیر است. فلسفه تنهایی، دیدگاه ما را به‌کل در مورد تنهایی دگرگون می‌کند و به‌هیچ‌وجه موضوع مورد بحث کتاب خارج شدن از تنهایی و یا نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران نیست. حتی می‌توان گفت کتاب در قسمت‌های مختلف تنهایی را یک موضوع بسیار باارزش می‌داند و ما را به سمت خلوت‌گزینی هم سوق می‌دهد. اما همانطور که اشاره شد، کتاب به خودشناسی ما کمک می‌کند و هر فردی با آگاهی بیشتر نسبت به وضعیتی که دارد بهتر می‌تواند وضعیت خود را تحلیل کند.
کتاب فلسفه تنهایی با ترجمه خشایار دیهیمی که سرپرست مجموعه تجربه و هنر زندگی نیز می‌باشد منتشر شده است. ترجمه کتاب بسیار خوب است و لذت خواندن آن را دوچندان می‌کند. پیشنهاد می‌کنم مطالعه این کتاب را در برنامه خود قرار دهید. در انتها پیشنهاد می‌کنیم جملاتی از کتاب که در ادامه آمده است را مطالعه کنید تا با ترجمه و جنبه‌های مختلف کتاب آشنا شوید.
[ معرفی کتاب: کتاب کافه اروپا – مجموعه تجربه و هنر زندگی ]
جملاتی از کتاب فلسفه تنهایی نوشته لارس اسونسن
از تنهایی تعاریف گوناگونی به‌دست داده‌اند، اما یک چیز در همه این تعاریف مشترک است: حس درد یا اندوه از جدا یا تنها ماندن و احساس عدم نزدیکی به‌دیگران. اکثر تعاریف گونه‌هایی از همین ویژگی‌های اساسی هستند. اما در چنین تعاریفی گفته نمی‌شود که احساس تنهایی علتی درونی دارد یا بیرونی و آیا این احساس ناشی از سرشت خود فرد است یا محصول شرایطی که در آن زندگی می‌کنند. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۹)
یکی از پژوهشگران با بررسی چهارصد مقاله‌ای که درباره تجربه تنهایی نوشته شده‌اند به‌این نتیجه رسیده است هیچ ارتباطی میان میزان تنهایی فیزیکی و شدت احساس تنهایی وجود ندارد. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۲۴)
تنهایی را به‌خودی‌خود نباید یک بیماری انگاشت. هرچه باشد همه آدم‌ها گاهی احساس تنهایی می‌کنند، و می‌توان تنهایی را جزئی طبیعی از سیستم دفاع احساسی ما تلقی کرد. علاوه بر این، همانگونه که ترس یک بیماری نیست، تنهایی هم به‌خودی‌خود بیماری به حساب نمی‌آید. اما درست همانطور که احساس ترس می‌تواند رشد کند و به‌حد بیماری برسد و بیش از اندازه شدید و افراطی شود به‌نحوی که زندگی و قدرت عمل را مختل کند، تنهایی هم می‌تواند همین‌گونه باشد. تنهایی، در این حالت شدید و افراطی، می‌تواند عواقب وحشتناکی برای سلامتی جسمی و روحی فرد داشته باشد. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۴۰)
افراد تنها حریصانه همیشه به‌دنبال یافتن نشانه‌هایی از طرد شدن در نزد دیگران هستند و بنابراین چنین نشانه‌هایی را هم به‌راحتی می‌یابند و با شدت هرچه تمام‌تر به‌چنین نشانه‌هایی واکنش نشان می‌دهند. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۸۱)
فردِ تنها فکر می‌کند که مورد محبت کسی نیست و هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد با او دوست شود، اما شاید مشکل دقیقا همین است که چون از عشق و دوستی توقع بسیار ناممکنی دارد نمی‌تواند محبت یا دوستی کسی را جلب کند. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۲۳)
پژوهشی درباره دو هزار فرد نوجوان و بالغ در طول سه سال نشان داد آنهایی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند آشنایان بیشتر و دیدارهای شخصی بیشتری با آشنایانشان داشتند. همین نشان می‌دهد که این یافته که رسانه‌های اجتماعی جایگزینِ اشکالِ دیگر معاشرت نشده‌اند درست است. ضمنا، استفاده‌کنندگان از رسانه‌های اجتماعی می‌گویند بیش از کسانی که از این رسانه‌ها استفاده نمی‌کنند احساس تنهایی می‌کنند. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۴۵)
آرتور شوپنهاور می‌گوید آدمی فقط زمانی و تا حدی خودش و آزاد است که در خلوت خویش به‌سر می‌برد. بنابراین باید به‌جوانان آموزش داد که تاب تحمل خلوت و تنهایی را داشته باشند. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۵۵)
ما در دورانی زندگی می‌کنیم که اکثرمان به‌حال خودمان واگذاشته نشده‌ایم و مکالمات تلفنی، پیغام‌های نوشتاری، توئیتر، فیسبوک و اسکایپ ضامن ارتباط و تعاملمان با دیگران هستند. دسترسی به‌خلوت و انزوا نادرتر و دشوارتر از پیش شده است، علی‌الخصوص به‌این دلیل که ما خودمان انتخابمان این بوده است که معاشرت‌ها را جایگزین خلوت و خلوت‌گزینی کنیم. شاید بزرگترین مسئله دوران ما احساس تنهایی مفرط نیست بلکه فقدان خلوت و انزواست. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۷۳)
احساس تنهایی شما بدین معنا نیست که شما حق دارید از دیگران توقع داشته باشید که برای رفع این احساستان دست به‌اقدامی بزنند. اصلا زندگی بدون تنهایی جزو حقوق انسان‌ها نیست، درست همانطور که احساس شادی و خوشبختی جزو حقوق انسان‌ها نیست. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۸۸)
اگر یاد بگیریم به خودمان متکی باشیم به‌نحوی که دیگر وابسته تایید دیگران نباشیم می‌توانیم از شدت احساس تنهایی‌مان بکاهیم. درعین‌حال باید یاد بگیریم که با دیگران ارتباط برقرار کنیم و خودمان را به‌روی آنان بگشاییم. اما باز با همه اینها احساس تنهایی به‌ناگزیر گهگاه سربرخواهد آورد. این همان احساس تنهایی است که باید مسئولیتش را بپذیریم زیرا هرچه باشد این تنهایی، تنهایی خود ماست. (کتاب فلسفه تنهایی اثر لارس اسونسن – صفحه ۱۹۲)
مشخصات کتاب
- عنوان: فلسفه تنهایی
- نویسنده: لارس اسونسن
- ترجمه: خشایار دیهیمی
- انتشارات: نو
- تعداد صفحات: ۲۲۵
- قیمت چاپ چهارم – ۱۳۹۸ : ۳۵۰۰۰ تومان
- مجموعه تجربه و هنر زندگی
نظر شما در مورد کتاب فلسفه تنهایی چیست؟ آیا تا به حال از مجموعه تجربه و هنر زندگی کتابی مطالعه کرده‌اید؟ لطفا اگر این کتاب را خوانده‌اید حتما نظرات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید.
[ لینک: اینستاگرام کافه‌بوک ]
» معرفی چند کتاب دیگر از نشر نو:
